Op zondag 14 oktober moet iedereen naar de stembus voor de gemeentelijke en provinciale verkiezingen. Werknemers die op 14 oktober moeten werken, kunnen dan ofwel stemmen per volmacht ofwel een regeling treffen met hun werkgever om persoonlijk te gaan stemmen. Daarnaast is het ook mogelijk dat één van uw werknemers wordt opgeroepen om te zetelen in een stem- of telbureau. In sommige gevallen voorziet de reglementering inzake klein verlet een recht voor deze werknemers om afwezig te zijn met behoud van loon.
Hoe kan een werknemer die moet werken op 14 oktober zijn stemplicht vervullen?
Een werknemer die op zondag 14 oktober moet werken, heeft twee opties:
Ofwel gaat hij persoonlijk stemmen: aangezien er in België stemplicht geldt, is het vervullen van deze stemplicht een burgerplicht waarvoor een werknemer het recht heeft om afwezig te zijn van het werk gedurende de tijd die nodig is om zijn stemplicht te vervullen. Hiervoor is wel geen recht op loon voorzien.
Praktisch raden wij u aan om, indien u werknemers op zondag 14 oktober tewerkstelt, vooraf met uw werknemers een regeling te treffen. Er kan bvb. toegestane afwezigheid, al dan niet met behoud van loon, worden afgesproken. U kan de werknemers die persoonlijk willen stemmen ook vragen om hiervoor verlof, inhaalrust voor overuren, … op te nemen.
Ofwel stemt hij bij volmacht: hij moet dan wel van zijn werkgever een attest krijgen waaruit blijkt dat hij op 14 oktober moet werken en het dus om die reden onmogelijk is voor hem om zich persoonlijk in het stembureau aan te bieden. Met dit attest moet hij vervolgens een volmacht formulier aanvragen bij het gemeentebestuur van zijn woonplaats. De persoon die de werknemer aanduidt als gevolmachtigde kan met dit formulier dan in zijn plaats gaan stemmen.
Een model van dergelijk attest kan u hier terugvinden.
Opmerking: in principe voorziet de wet dat een werknemer die op de dag van de verkiezingen moet werken, het recht heeft om met behoud van loon afwezig te zijn gedurende de tijd die nodig is om zijn plicht als kiezer te vervullen. Maar deze mogelijkheid geldt enkel voor werknemers die niet aan de voorwaarden voldoen om bij volmacht te stemmen omdat zij geen gevolmachtigde kunnen aanduiden die aan de voorwaarden voldoet.
De regelgeving inzake de stemming bij volmacht bepaalt intussen dat men eender welke andere kiezer (dus ook bvb. een vriend, een buur, etc…) als gevolmachtigde kan aanduiden waardoor de wettelijke bepaling die voorziet in het recht om afwezig te zijn met behoud van loon om de stemplicht te vervullen, in de praktijk zijn betekenis heeft verloren.
Mag een werknemer die op 14 oktober moet werken en die wordt opgeroepen om te zetelen in een stem- of telbureau, afwezig zijn van het werk?
De reglementering inzake klein verlet voorziet in het recht om afwezig te zijn met behoud van loon voor:
werknemers die het ambt van bijzitter uitoefenen in een hoofdstembureau of enig stembureau bij de parlements-, provincieraads- of gemeenteraadsverkiezingen: zij mogen met behoud van loon afwezig zijn gedurende de tijd die nodig is om hun verplichtingen te vervullen;
werknemers die het ambt van bijzitter uitoefenen in een hoofdbureau voor stemopneming bij de parlements-, provincieraads- of gemeenteraadsverkiezingen: zij mogen met behoud van loon afwezig zijn gedurende de tijd die nodig is om hun verplichtingen te vervullen én met een maximum van 5 dagen.
Het recht om afwezig te zijn met behoud van loon is beperkt tot deze categorieën (bijzitter in een hoofdstembureau, een enig stembureau of een hoofdbureau voor stemopneming).
Wie dus wordt opgeroepen om de rol van voorzitter of secretaris (in eender welk stembureau of bureau voor stemopneming) of bijzitter in een gewoon stembureau of bureau voor stemopneming te vervullen, heeft geen recht om afwezig te zijn met behoud van loon. Aangezien het wel een burgerplicht betreft, zullen deze werknemers het recht hebben om van het werk afwezig te zijn voor de tijd die nodig is om hun burgerplicht te vervullen, maar in hun geval dus zonder recht op loon.
Ilona De Boeck - Legal consultant
