In de privésector wordt de tewerkstelling van telewerkers die op regelmatige en niet-occasionele wijze georganiseerd is, geregeld door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 85 van de Nationale Arbeidsraad en door de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten (waarbij echter de artikelen 119.3 tot 119.12 niet van toepassing zijn). De wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk beoogt een reglementair kader te creëren voor het telewerk dat niet op regelmatige maar wel op occasionele wijze uitgevoerd wordt en is van toepassing sinds 1 februari 2017.
Deze nieuwe reglementering is van toepassing op de werknemers en de werkgevers die vallen onder het toepassingsgebied van de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités; het betreft dus hoofdzakelijk de privésector.
Het occasioneel telewerk is een vorm van organisatie en/of uitvoering van het werk in het kader van een arbeidsovereenkomst waarbij, met gebruikmaking van informatietechnologie, werkzaamheden die ook op de bedrijfslocatie van de werkgever zouden kunnen worden uitgevoerd, incidenteel en niet op regelmatige basis buiten die bedrijfslocatie worden uitgevoerd.
Een werknemer die occasioneel telewerk verricht, is een occasionele telewerker.
Zoals reeds het geval is bij regulier telewerk kan occasioneel telewerk worden verricht in de woning van de werknemer, maar ook in elke andere door hem gekozen plaats.
Anders dan het geval is voor regulier telewerk waarbij de cao nr. 85 expliciet de zgn. mobiele telewerkers (wier mobiliteit noodzakelijk deel uitmaakt van de wijze van uitvoering van de arbeidsovereenkomst zoals handelsvertegenwoordigers of technici die naar klanten van de werkgever gaan) uitsluit, is dit niet het geval voor het door de wetgever uitgewerkt kader voor occasioneel telewerk.
De vraag is of dit een vergetelheid is (om ze uit te sluiten) dan wél een bewuste keuze of eerder toevallig? Immers handelsvertegenwoordigers (bij wijze van voorbeeld) kunnen uiteraard niet in hun eigen (t)huis klanten bezoeken maar ze kunnen daar wél klanten opsporen of rapporten schrijven over hun klantenbezoek…(dus activiteiten die ook op de bedrijfslocatie zouden kunnen worden uitgevoerd…)en zij moeten ook al eens naar de tandarts of hebben autopech (zie verder). Hen uitsluiten lijkt zo wie zo niet evident in functie van het gelijkheidsbeginsel.
Voorwaarden?
De werknemer kan aanspraak maken op occasioneel telewerk omwille van overmacht, d.w.z. wanneer de werknemer omwille van onvoorziene omstandigheden en onafhankelijk van zijn wil, zijn werkzaamheden niet op de normale arbeidsplaats kan uitvoeren (bv. in geval van een onverwachte treinstaking of autopech).
Hij kan eveneens aanspraak maken op occasioneel telewerk omwille van persoonlijke redenen waardoor hij zijn werkzaamheden niet op de bedrijfslocatie van de werkgever kan uitvoeren (bv.een dokters- of tandartsbezoek, vervullen van administratieve formaliteiten waar een aanwezigheid in persoon vereist is of het bezoek van een technicus thuis enz.).
In de twee gevallen (geval van overmacht en om persoonlijke redenen), moet de aard van het werk of van de door de telewerker uitgevoerde specifieke activiteiten verzoenbaar zijn met het telewerk.
Procedure en formaliteiten?
De werknemer heeft geen absoluut recht hierop maar moet het occasioneel telewerk voorafgaandelijk en binnen een redelijke termijn aanvragen bij zijn werkgever, met opgave van een specifieke reden. Deze termijn kan variëren in functie van de omstandigheden en zal korter zijn bij overmacht.
De werkgever en de werknemer maken in onderling akkoord afspraken over het occasioneel telewerk, inzonderheid over de volgende elementen:
- de eventuele terbeschikkingstelling door de werkgever van de voor occasioneel telewerk benodigde apparatuur en technische ondersteuning (bv. terbeschikkingstelling van een draagbare computer) ;
- de eventuele bereikbaarheid van de werknemer tijdens het occasioneel telewerk ;
- de eventuele vergoeding door de werkgever van de kosten verbonden aan het occasioneel telewerk (forfaitaire vergoeding in geval van gebruik van een persoonlijke computer).
De werkgever kan de aanvraag dus weigeren; de werkgever die niet kan ingaan op deze aanvraag voor occasioneel telewerk, brengt de redenen van deze weigering zo snel mogelijk schriftelijk (per brief of via elektronische weg) ter kennis van de werknemer.
Hoe organiseren?
Hoewel het niet om een verplichting gaat, kan de werkgever via een collectieve arbeidsovereenkomst of het arbeidsreglement, een kader vastleggen waarbinnen het occasioneel telewerk kan worden aangevraagd. In dit geval bepaalt de collectieve arbeidsovereenkomst of het arbeidsreglement ten minste volgende elementen :
- de functies en/of activiteiten binnen de onderneming die verenigbaar zijn met occasioneel telewerk ;
- de procedure om het occasioneel telewerk aan te vragen en toe te staan ;
- de eventuele terbeschikkingstelling door de werkgever van de voor occasioneel telewerk benodigde apparatuur en technische ondersteuning ;
- de eventuele bereikbaarheid van de werknemer tijdens het occasioneel telewerk ;
- de eventuele vergoeding door de werkgever van de kosten verbonden aan het occasioneel telewerk.
Arbeidsvoorwaarden
Zoals reeds bepaald was voor de reguliere telewerker, geniet de occasionele telewerker dezelfde rechten inzake arbeidsvoorwaarden en is hij onderworpen aan een gelijkwaardige werkbelasting en aan gelijkwaardige prestatienormen als vergelijkbare werknemers die op de bedrijfslocatie van de werkgever werken.
Het feit dat de werknemer occasioneel telewerkt, wijzigt niet zijn rechten en verplichtingen vergeleken met welke hij heeft wanneer hij zijn werk uitvoert in de onderneming.
De occasionele telewerker organiseert zijn werk binnen het kader van de in de onderneming geldende arbeidsduur. Hij zal dus hetzelfde aantal werkuren bepaald in zijn werkrooster moeten presteren, zonder hierbij zijn werkrooster strikt te moeten naleven. Indien hij dus een uur thuis afwezig was tijdens de normale uren van zijn werkrooster zal hij dit uur op een later moment moeten presteren.
