Op 16 maart 2023 verscheen in het Belgisch Staatsblad een Koninklijk Besluit dat de Belgische vakantiewetgeving in overeenstemming brengt met de Europese richtlijn 2003/88/EG en de rechtspraak van het Europees Hof van Justitie. Werknemers hebben jaarlijks recht op een betaalde vakantie van ten minste 4 weken. Door de nieuwe regelgeving, zullen de vakantiedagen van werknemers die ziek worden tijdens de wettelijke vakantie omgezet worden in ziektedagen. Bovendien werden de regels met betrekking tot het overdragen van wettelijke vakantiedagen aangepast.
1. Vakantiedienstjaar en vakantiejaar
Het Koninklijk Besluit laat de bepalingen over het vakantiedienstjaar en het vakantiejaar ongewijzigd. In België bouwen werknemers vakantiedagen op tijdens het vakantiedienstjaar, die ze vervolgens in het volgende jaar (het vakantiejaar) kunnen opnemen. In het vakantiedienstjaar 2023 worden aldus de vakantierechten voor het vakantiejaar 2024 opgebouwd. De nieuwe regels, vervat in het Koninklijk Besluit, zullen voor het eerst van toepassing zijn vanaf vakantiejaar 2024.
2. Ziek (of andere schorsing) tijdens jaarlijkse vakantie
Op heden is de regel dat wanneer een arbeidsonderbreking (zoals ziekte) zich vóór de aanvang van de jaarlijkse vakantie heeft voorgedaan en zich verderzet tijdens de geplande wettelijke vakantie, deze “verloren” vakantiedagen op een later tijdstip opgenomen kunnen worden. Wanneer een werknemer echter pas ziek wordt tijdens zijn vakantie, zullen deze dagen niet omgezet worden in ziektedagen en is de werknemer deze vakantiedagen aldus kwijt.
Vanaf vakantiejaar 2024 verandert dit. Dagen van arbeidsonderbreking omwille van gewone ziekte, een beroepsziekte, een (arbeids)ongeval, moederschapsrust of vaderschapsverlof, geboorteverlof, profylactisch verlof, adoptieverlof of pleegouderverlof/ pleegzorgverlof zullen niet meer als jaarlijkse vakantiedagen aangerekend mogen worden, ook niet wanneer de oorzaak zich pas voordoet tijdens de jaarlijkse vakantie. Een werknemer die geconfronteerd wordt met één van bovenstaande schorsingsgronden tijdens zijn vakantie, zal aldus geen vakantiedagen meer verliezen.
Voorbeeld: een werknemer heeft wettelijke vakantiedagen ingepland van 3 juli tot 18 juli 2024. Tijdens zijn vakantieperiode wordt hij evenwel ziek van maandag 8 juli tot donderdag 11 juli 2024. De 4 ziektedagen zullen niet aangerekend worden op zijn vakantiedagen. De werknemer zal dus de 4 verloren vakantiedagen op een later tijdstip kunnen opnemen.
3. Overdragen vakantiedagen
De vakantiewetgeving bepaalt dat werknemers hun wettelijke vakantiedagen vóór het einde van het vakantiejaar moeten opnemen. Wanneer ze dit niet doen, verliezen ze deze vakantiedagen. Deze kunnen immers niet overdragen worden naar het volgend kalenderjaar.
Vanaf vakantiejaar 2024 zullen werknemers niet-opgenomen vakantiedagen tot 24 maanden na het einde van het vakantiejaar kunnen opnemen wanneer de oorzaak van de niet-opgenomen vakantie te wijten is aan één van de in titel 2 vermelde schorsingsgronden.
Voorbeeld: een werknemer heeft 4 wettelijke vakantiedagen ingepland tussen Kerstmis en Nieuwjaar. Hij wordt evenwel ziek van 15 december tot 31 december 2024. De 4 geplande vakantiedagen die hij niet kon opnemen omdat hij ziek werd, zal hij nog tot 31 december 2026 kunnen opnemen.
Het enkel vakantiegeld voor de overgedragen vakantiedagen zal in het vakantiejaar, waarin de jaarlijkse vakantie in principe had moeten worden opgenomen, uitbetaald worden, zowel voor arbeiders als bedienden. Arbeiders ontvangen hun vakantiegeld immers steeds in de loop van het vakantiejaar. Voor bedienden heeft de wetgever in een gelijkaardige regeling voorzien. De werkgever zal de bediende ten laatste op 31 december van het vakantiejaar het vakantiegeld betalen voor de overgedragen vakantiedagen. De werknemer zal bijgevolg op het ogenblik van opname van de overgedragen vakantiedagen geen vakantiegeld meer ontvangen.
Actiepunt
Door de aanpassingen aan de Belgische vakantiewetgeving wordt het vanaf vakantiejaar 2024 in bepaalde gevallen mogelijk om wettelijke vakantiedagen over te dragen naar een volgend kalenderjaar. Bovendien wordt het recht op 4 weken effectieve wettelijke vakantie gegarandeerd doordat vakantiedagen waarop zich een geval van arbeidsonderbreking (zoals ziekte) voordoet op een later tijdstip opgenomen kunnen worden.
