Hervorming van het insolventierecht vanaf 1 september 2023 (deel 2)
In onze vorige bijdrage met betrekking tot de hervorming van de insolventiewetgeving, die op 1 september 2023 in werking is getreden, vond u reeds een lijst van de belangrijkste elementen van deze hervorming.
Eén van de pijlers van de hervorming van het insolventielandschap is de overdracht van een onderneming.
De overdracht van een onderneming kan in twee fasen plaatsvinden, namelijk als onderdeel van een openbare procedure gerechtelijke reorganisatie, maar ook als onderdeel van een stille voorbereiding op een faillissement.
Eerst bekijken we de overdracht van een onderneming onder gerechtelijk gezag als onderdeel van een (openbare) procedure gerechtelijke reorganisatie. Overdrachten in het kader van een faillissement komen in een latere bijdrage aan bod.
1. Wat en wanneer?
Wanneer een onderneming in economische moeilijkheden verkeert en de continuïteit van haar activiteiten bedreigd wordt, maar zij deze toch wenst te behouden, zijn er verschillende juridische oplossingen mogelijk. In het bijzonder kan zij de rechtbank verzoeken om een opschorting van enkele maanden, zodat zij haar activa of activiteiten geheel of gedeeltelijk kan overdragen aan een of meer derden.
Wat tot 31 augustus 2023 "gerechtelijke reorganisatie door overdracht van onderneming onder gerechtelijk gezag" werd genoemd, heet nu "overdracht van onderneming onder gerechtelijk gezag". Het doel is om een onderneming te kunnen overdragen als going concern, en indien nodig de restentiteit (het lege omhulsel van de onderneming nadat alle activa zijn overgedragen) te vereffenen.
2. Hoe gaat de procedure in zijn werk?
De overdracht kan door de rechtbank worden bevolen met het oog op een efficiënte vereffening van de rechtspersoon (overdracht van de onderneming) of van de activa van de onderneming (overdracht van activa).
De overdracht kan worden bevolen op verzoek van de onderneming of ingevolge een dagvaarding van het openbaar ministerie.
De vennootschap vraagt de overdracht rechtstreeks aan in haar initiële verzoekschrift tot gerechtelijke reorganisatie, en kan dit ook op elk moment tijdens de procedure doen door het doel van de reorganisatie te wijzigen.
De rechtbank staat de overdracht toe en benoemt een "vereffenaar" - een "gerechtsmandataris" - die verantwoordelijk is voor de organisatie en het uitvoeren van de overdracht in naam en voor rekening van de vennootschap.
In haar vonnis bepaalt de rechtbank of de overdracht betrekking heeft op alle activa en activiteiten van het bedrijf of slechts op een deel ervan. In het geval van een gedeeltelijke overdracht zal de rechtbank het doel van de overdracht specificeren of dit overlaten aan het oordeel van de vereffenaar.
Voor dergelijke overdrachten kan de rechtbank voortaan een opschorting van 4 maanden toestaan, in plaats van 6 maanden vóór de hervorming.
Het is de taak van de vereffenaar om de overdracht uit te voeren zoals de rechtbank heeft bevolen. Hij zal dus offertes zoeken en aanvragen (aanbesteding), waarbij hij voorrang zal geven aan het behoud van de activiteit van de onderneming en vooral aan het behoud van de werkgelegenheid. Hij ontvangt biedingen van potentiële kopers en selecteert het beste bod (om een bod in aanmerking te kunnen nemen, moet de geboden prijs voor alle activa gelijk zijn aan of hoger zijn dan de geschatte gedwongen realisatiewaarde in geval van faillissement of vereffening).
Afhankelijk van de omstandigheden kan de overdracht ook worden bevolen ingevolge dagvaarding van het openbaar ministerie, een schuldeiser of een persoon die belang heeft bij de overname van het bedrijf.
3. Een ware innovatie in 2023!
De belangrijkste vernieuwing die deze hervorming met zich meebrengt op het gebied van overdrachten, is het lot van de onderneming in het geval van een volledige overdracht van haar activa en/of activiteiten, die nu wettelijk geregeld en georganiseerd is in de richting van een faillissement of vereffening.
Aan het einde van de procedure, wordt, nadat de vereffenaar heeft gedaan waarvoor hij was aangesteld en om zijn ontslag heeft gevraagd, een hoorzitting gehouden voor de rechtbank om over het lot van de onderneming te beslissen. De rechtbank zal ofwel het faillissement uitspreken als zij van mening is dat aan de voorwaarden is voldaan, ofwel de onderneming verplicht vereffenen als de schuldenaar daarom vraagt of als het algemeen belang dit vereist.
Aurélie Glinne
Leo Peeters
