Vanaf 1 april 2015 zijn een reeks strengere regels voor het verlenen van krediet aan consumenten in werking getreden. De nieuwe regels moeten zorgen voor een betere bescherming van de consument en strengere voorwaarden opleggen aan kredietbemiddelaars.
Er blijken in België immers 352.000 mensen te kampen met achterstallen in het terugbetalen van leningen en de voornaamste oorzaak is dat het tot nu toe veel te makkelijk was om een consumentenkrediet te krijgen om aankopen mee te financieren die in veel gevallen eigenlijk te duur zijn voor de betrokkene.
De nieuwe regels zijn een gevolg van de inwerkingtreding van Boek VII van het Wetboek van Economisch Recht, dat de huidige wetten op consumentenkrediet, het hypothecair krediet, de betalingsdiensten, de basisbankdienst en de wet over de Centrale voor Kredieten aan Particulieren vervangt.
Moeilijker om consumentenkrediet te verkrijgen
Vanaf 1 april zal wie al meer dan 1.000 euro achterstal heeft bij het afbetalen van leningen in principe geen nieuw krediet meer kunnen krijgen. Wie voor minder dan 1000 euro als wanbetaler staat geregistreerd, kan eventueel wel nog een consumentenkrediet krijgen, maar de kredietgever zal dit dan wel uitdrukkelijk moeten motiveren.
Om controle hierop door de overheid mogelijk te maken, moeten kredietgevers of kredietbemiddelaars (dat kan bijvoorbeeld een verkoper zijn die een aankoop op krediet aanbiedt) bij een kredietaanvraag een vragenlijst voorleggen aan de consument. Daarin staan een aantal gerichte vragen over onder andere het doel van het krediet, het inkomen, personen ten laste en de lopende financiële verbintenissen.
Vanaf nu is het overigens de kredietgever, en niet langer de consument, die moet bewijzen dat hij de consument de nodige vragen heeft gesteld en zorgvuldig is nagegaan of de consument wel in staat is het krediet af te betalen.
Beperking van reclame voor consumentenkrediet
Alle vormen van promoties, kortingen of acties gekoppeld aan het opnemen van een krediet worden verboden. Het geven van een korting op een bepaald product omdat voor de betaling van dat product een krediet wordt aangegaan, is dus niet langer toegelaten.
Bovendien moet de boodschap “Let op, geld lenen kost ook geld” voortaan in iedere kredietreclame worden vermeld.
Daarnaast worden de regels rond het ongevraagd toezenden van een kredietaanbod verstrengd. Zo is het verboden om ongevraagd huis-aan-huis consumentenkrediet aan te bieden, ongevraagd een kredietaanbod te versturen via post of e-mail of op eender welke andere wijze, om een verkooppunt voor kredietovereenkomsten op te zetten op openbare plaatsen of stations (er is wel een uitzondering voorzien voor salons of beurzen).
Het gevolg is dat vanaf nu enkel nog als de consument er expliciet om vraagt, een kredietgever of verkoper een kredietaanbod mag doen.
Vergunningsplicht voor kredietbemiddelaars
Tot op heden waren er nauwelijks voorwaarden verbonden aan de toelating om het beroep van kredietgever of -bemiddelaar uit te oefenen. Vanaf nu echter zal wie krediet wil verlenen hiervoor een vergunning moeten aanvragen waar duidelijke vereisten aan zijn gekoppeld (vergelijkbaar voor de vereisten voor verzekeringsmakelaars) voornamelijk op het vlak van beroepskennis. De financiële regulator FSMA zal hier nadrukkelijk op toezien.
Strenge controles en mystery shopping door de Economische Inspectie
Bij het opsporen van inbreuken op de nieuwe regels krijgen de ambtenaren van de Economische Inspectie van de FOD Economie de bevoegdheid om zich voor te doen als potentiële klanten en als mystery shoppers te controleren of de regels gevolgd worden door kredietgevers en verkopers.
