Elk jaar, in dezelfde periodes, krijgen werkgevers te maken met dezelfde vragen: Heeft de werknemer recht op wettelijke vakantie? Is hij verplicht zijn wettelijke vakantie op te nemen? Kan hij ervan afzien ze op te nemen? Kan hij de betaling ervan vragen?
Het is verboden de wettelijke vakantie over te dragen!
De wet bepaalt dat de jaarlijkse vakantie moet worden toegekend binnen de twaalf maanden die op het vakantiedienstjaar volgen. Het is verboden nog niet genomen vakantiedagen over te dragen.
Bovendien moet de wettelijke vakantiedagen worden opgenomen!
De werknemer kan er geen afstand van doen of de betaling ervan in geld vragen.
De wettelijke vakantiedagen moeten tegen 31 december van het vakantiejaar worden uitgeput.
De werknemer heeft de verplichting de vakantie waarop hij recht heeft op te nemen. De wet betreffende de jaarlijkse vakantie bepaalt uitdrukkelijk: « Het recht op vakantie is aan de werknemers verworven niettegenstaande elke strijdige overeenkomst. Het is de werknemer verboden van de vakantie waarop hij recht heeft, af te zien ».
De werkgever heeft ook de verplichting erop toe te zien dat zijn werknemers hun vakantie vóór het einde van het jaar opnemen.
Bedienden die, ondanks herinnering van de werkgever, weigeren hun vakantie op te nemen, kunnen geen aanspraak maken op vakantiegeld voor de dagen die ze weigeren op te nemen. Arbeiders daarentegen ontvangen hun vakantiecheque in de loop van het vakantiejaar. Het vakantiegeld is voor hen dus verworven ongeacht of ze hun vakantie als dan niet volledig opnemen.
Als de werkgever niet kan aantonen dat hij de werknemer heeft aangemaand om zijn vakantie te nemen, riskeert hij niet alleen administratieve of strafrechtelijke geldboetes wegens niet-naleving van zijn wettelijke verplichtingen, maar moet hij ook het vakantiegeld voor de niet-genomen dagen aan de bediende betalen.
De administratieve of strafrechtelijke geldboetes zijn van niveau 2 en worden vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers:
Administratieve geldboete
Strafrechtelijke
geldboete
Gevangenisstraf
Andere mogelijke strafmaatregelen
Sanctie van niveau 2
200 tot 2 000 EUR
400 tot 4 000 EUR
/
/
En de bovenwettelijke vakantiedagen?
In tegenstelling tot de wettelijke jaarlijkse vakantie kan voor de bijkomende vakantiedagen, toegekend op niveau van de sector of de onderneming (bijvoorbeeld anciënniteitsdagen), worden bepaald of de overdracht ervan al dan niet is toegelaten.
Men moet echter de bronteksten van het buitenwettelijke recht raadplegen, namelijk de sector-cao of ondernemings-cao en het arbeidsreglement, om na te gaan of er toekenningsregels werden bepaald.
Als er geen officiële regels bestaan, moet men zich beroepen op de gebruikelijke regels van de onderneming ter zake.
Niet-uitgeputte wettelijke vakantie: geen wettelijke uitzondering?
In welbepaalde omstandigheden kan de werknemer die in de onmogelijkheid verkeert zijn vakantie uit te putten, vakantiegeld genieten voor de dagen die niet vóór 31 december van het vakantiejaar werden genomen.
Het feit een belangrijke functie in de onderneming uit te oefenen of een drukke agenda te hebben, volstaat niet om de wettelijke vakantie te kunnen overdragen of de betaling ervan te vragen onder de vorm van vakantiegeld.
Voor een concrete uitleg van deze uitzondering verwijzen we u naar ons artikel: Jaarlijkse vakantie: waarom een afrekening in de maand december?
Praktische tips:
Op het gebied van afwezigheidsplanning beschikt de werkgever over een waardevol en verplicht instrument: het arbeidsreglement. Dit document kan de regels en procedures van de onderneming inzake de opname van jaarlijkse vakantiedagen bevatten: indieningstermijn van een verlofaanvraag, voorrangsregels tussen de verschillende soorten afwezigheid, ...
We raden de werkgevers aan de regels betreffende de planning van de jaarlijkse vakantie en de eventuele bovenwettelijke dagen te bepalen door bijvoorbeeld het volgende te voorzien:
- Vooraf zijn wettelijke vakantiedagen hebben opgenomen;
- Mogelijkheid tot overdracht van bovenwettelijke dagen: hoeveel? In welke periode? …
Werkgevers die het einde van het jaar zien naderen, raden we ook aan de werknemers die hun vakantiequotum niet hebben uitgeput er duidelijk aan te herinneren dat ze hun vakantie tegen het einde van het jaar moeten opnemen en hierbij te vermelden dat in geval van weigering deze dagen definitief verloren zijn en, als het bedienden betreft, ze geen aanspraak kunnen maken op vakantiegeld voor die dagen.
Valentin BROQUET - Legal Advisor
