De nieuwe richtlijn 2019/1152 betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden voert nieuwe rechten in voor alle werknemers. De EU-lidstaten hebben tot 2022 de tijd om deze richtlijn om te zetten.
De nieuwe richtlijn 2019/1152 heeft tot doel de arbeidsvoorwaarden in gans de EU transparanter en beter voorspelbaar te maken. Ze wil in het bijzonder een antwoord geven op de uitdagingen van de demografische evolutie, de digitalisering en de nieuwe tewerkstellingsvormen voor de arbeidsmarkt.
Wie?
De richtlijn heeft een ruime personele werkingssfeer. Ze wil waarborgen dat de ingestelde rechten gelden voor alle werknemers en voor alle tewerkstellingsvormen, met inbegrip van de soepelste en meest atypische tewerkstellingsvormen zoals nulurenovereenkomsten, gelegenheidswerk, huishoudelijk werk, werk op basis van cheques, platformwerk.
Bepaalde werknemerscategorieën kunnen echter worden uitgesloten: werknemers met een gemiddelde arbeidsduur van 3 uur of minder per week tijdens een referteperiode van 4 opeenvolgende weken, ambtenaren, rechtshandhavingsinstanties (rechters, procureurs,...), politiediensten, strijdkrachten, openbare noodhulpdiensten.
Wat?
Alle werknemers in de EU beschikken over de volgende rechten:
- op voorhand en schriftelijk meer gedetailleerde informatie krijgen over de essentiële aspecten van het werk;
- onderworpen zijn aan beperkte proefperiodes wanneer ze beginnen werken;
- bijkomend werk zoeken waarbij exclusiviteitsbedingen verboden zijn en onverenigbaarheidsclausules beperkt zijn;
- binnen een redelijke termijn weten wanneer het werk zal plaatshebben in geval van zeer variabele werkuren zoals bij oproepwerk (men spreekt van "minimale voorspelbaarheid van het werk");
- door de wetgeving beschermd zijn tegen bedrieglijke praktijken in geval van nulurenovereenkomsten;
- een schriftelijk antwoord ontvangen op de aanvraag van een andere meer voorspelbare en zekere functie;
- gratis de verplichte informatie ontvangen die de werkgever moet verstrekken.
Het gaat hier echter enkel om minimumrechten. De richtlijn kan geen geldige grondslag zijn om het algemene, al toegekende beschermingsniveau van de werknemers in de lidstaten te verlagen.
Hoe?
Om te waarborgen dat de werknemers deze rechten effectief genieten op de werkplaats voorziet de richtlijn in specifieke bepalingen voor detoepassing. Als alle vereiste informatie niet aan de werknemer wordt meegedeeld, dan kan de werknemer een klacht indienen of geniet hij een gunstig vermoeden.
De lidstaten hebben de keuze tussen deze twee opties.
Wanneer?
De EU-lidstaten hebben tot 31 juli 2022 de tijd om deze nieuwe regels om te zetten in nationale wetgeving.
Dit is op dit moment niet het geval. Uiteraard houden wij u op de hoogte van het vervolg van dit dossier.
Bron
Richtlijn (EU) 2019/1152 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie, PbEU, 11 juli 2019.
ISLAMI Lindiana - Legal consultant
