Vanwege de alarmerende cijfers en om de verspreiding van het Covid-19 virus tegen te gaan, is België sinds 2 november 2020 opnieuw in lockdown. De verstrengde maatregelen zoals vervat in het Ministerieel Besluit van 1 november 2020 gelden nog minstens tot 13 december 2020.
We vatten hieronder de belangrijkste gevolgen voor werkgevers kort samen.
VERPLICHT ATTEST INDIEN TELETHUISWERK NIET MOGELIJK IS
Telethuiswerk is verplicht bij alle ondernemingen, verenigingen en diensten en voor alle personeelsleden, tenzij dit onmogelijk is omwille van de aard van de functie of de continuïteit van de bedrijfsvoering, de activiteiten of de dienstverlening. Personeelsleden zijn alle personen die werken in of voor een onderneming, vereniging of dienst. Een gezagsrelatie is niet vereist, dus dit geldt ook voor zelfstandige medewerkers (freelancers).
Indien telethuiswerk niet kan worden toegepast, moeten de nodige maatregelen genomen worden om de maximale naleving van de regels van social distancing te garanderen.
Daartoe werd de “Generieke gids om de verspreiding van Covid-19 op het werk tegen te gaan” die passende preventiemaatregelen bevat, geactualiseerd op 30 oktober 2020 (zie hier). Werkgevers moeten de maatregelen uit deze gids aanvullen met richtlijnen op sectoraal niveau (zie lijst op dezelfde website).
Nieuw is dat de werkgever of opdrachtgever aan personeelsleden die niet kunnen telethuiswerken een attest of ander bewijsstuk moet afleveren dat de noodzaak van hun aanwezigheid op de werkplaats bevestigt. Gebeurt dat niet, dan kan de werkgever bestraft worden met een strafrechtelijke geldboete van 400 tot 4000 EUR, dan wel een administratieve geldboete van 200 tot 2000 EUR, te vermenigvuldigen met het aantal betrokken werknemers.
Er is ondertussen wel al kritiek van werkgevers omtrent de administratieve lasten die dat met zich meebrengt. In sommige sectoren en voor sommige functies is het evident dat telethuiswerk niet mogelijk is (bv. productiebedrijven of bouwondernemingen). Mogelijks komt er dus nog een aanpassing en wordt het bijvoorbeeld enkel vereist bij ondersteunende functies of moet het enkel worden voorgelegd door de werkgever bij een controle van de inspectiediensten.
KOSTENVERGOEDING BIJ THUISWERK BLIJFT VAN TOEPASSING
Werkgevers zijn in principe niet verplicht om de kosten van tijdelijk telethuiswerk omwille van Covid-19 te vergoeden (in tegenstelling tot structureel thuiswerk).
Al naar aanleiding van de eerste lockdown konden werkgevers een specifieke forfaitaire vergoeding voor telethuiswerk aan hun werknemers toekennen gelijk aan 129,48 EUR per maand (de zogenaamde bureauvergoeding). Werkgevers kunnen deze kostenvergoeding nog steeds toepassen (maar zijn daartoe niet verplicht). Deze bureauvergoeding is vrij van belastingen en sociale lasten en dekt de kosten van verwarming, elektriciteit, kleine kantooruitrusting, etc. Daarnaast kunnen werkgevers ook een vergoeding van maximaal 40 EUR per maand toekennen voor het gebruik van de eigen internetverbinding (maximaal 20 EUR) en computer (maximaal 20 EUR).
TIJDELIJKE WERKLOOSHEID OPNIEUW VERSOEPELD?
Vanaf 1 september 2020 geldt de sterk vereenvoudigde procedure inzake tijdelijke werkloosheid wegens overmacht door Covid-19 enkel nog voor uitzonderlijk hard getroffen ondernemingen (dit zijn ondernemingen die een tijdelijke werkloosheid van minstens 20% hebben gekend tijdens het tweede kwartaal van 2020) en uitzonderlijk hard getroffen sectoren (zoals opgenomen in de lijst van de Minister van Werk). Zij kunnen nog een beroep doen op de vereenvoudigde procedure tot minstens 31 december 2020 (datum wordt mogelijks verlengd). Voor deze ondernemingen en sectoren verandert er voorlopig niets inzake tijdelijke werkloosheid.
Ondernemingen die niet behoren tot de uitzonderlijk hard getroffen ondernemingen of sectoren moeten sinds 1 september 2020 beroep doen op de al voorheen bestaande systemen van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht (die moet worden bewezen, bijvoorbeeld bij verplichte sluiting) of economische redenen (met bewijs van verminderde omzet). Gelet op de nieuwe lockdown, verwachten wij dat de versoepelde procedure inzake tijdelijke werkloosheid wegens overmacht door Covid-19 opnieuw toegepast zal kunnen worden voor alle getroffen ondernemingen, maar dit moet nog worden bevestigd en ook de wettelijke basis hiervoor moet nog gepubliceerd worden. Wij houden u uiteraard verder op de hoogte.
Vanaf 1 oktober 2020 (voorlopig t.e.m. 31 december) kunnen werknemers die thuis moet blijven voor de opvang van een kind voor de dagen van de vervroegde of verlengde herfstvakantie of wanneer de opvang om een andere reden moet sluiten (bv. quarantaine van een school(groep) tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aanvragen.
