Vanaf 1 oktober 2019 wordt een nieuw thematisch verlof ingevoerd door de erkenning van het statuut van mantelzorgers.
De mantelzorger is de persoon die (doorlopende of regelmatige) hulp en bijstand verleent aan een zorgbehoevende persoon. Het is niet verplicht dat het om een gezins- of familielid van de werknemer gaat (zie hieronder de voorwaarden voor erkenning).
Mantelzorgverlof moet werknemers in staat te stellen zich tijdelijk te kunnen concentreren op de zorgbehoevende persoon.
1. Erkenning van de hoedanigheid van mantelzorger
Om een erkenning te krijgen, moet de mantelzorger de volgende voorwaarden vervullen:
- een "vertrouwensrelatie of nauwe, affectieve of geografische relatie" opgebouwd hebben met de zorgbehoevende persoon;
- een bestendig en daadwerkelijk verblijf hebben in België;
- ingeschreven zijn in het bevolkings- of vreemdelingenregister;
- gratis, niet beroepshalve bijstand en hulp verstrekken, in samenwerking met ten minste één professionele zorgverlener (thuiszorg, verpleging, enz.);
- rekening houden met het "levensproject" van de zorgbehoevende persoon.
Concreet krijgt de werknemer zijn erkenning van zijn mutualiteit, via een verklaring op eer. De toestemming van de zorgbehoevende persoon (of zijn wettelijke vertegenwoordiger) is vereist.
Opgelet: de erkenningsprocedure moet nog uitgewerkt worden in een nog aan te nemen Koninklijk besluit. Voorlopig kunnen werknemers dus nog geen gebruik maken van dit verlof.
2. Verlof van de mantelzorger
De werknemer (die zijn erkenning als mantelzorger heeft bekomen) stelt zijn werkgever ten minste 7 dagen vóór het verlof schriftelijk op de hoogte.
In zijn schriftelijk verzoek vermeldt de werknemer de gewenste duur van het verlof en levert hij het bewijs dat hij als mantelverzorger werd erkend.
Het verlof kan worden opgenomen in de vorm van:
- een volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst, voor een periode van maximaal één maand. Deze maximumtermijn kan worden verlengd tot 6 maanden bij Koninklijk besluit (nog niet aangenomen). De volledige schorsing mag echter niet meer dan 6 maanden over de gehele loopbaan van de werknemer bedragen. Zowel voltijds als deeltijds tewerkgestelde werknemers komen in aanmerking;
- een 1/2e of 1/5e vermindering van arbeidsprestaties, voor een periode van maximaal 2 maanden. Deze maximumtermijn kan worden verlengd tot 12 maanden bij Koninklijk besluit (nog niet aangenomen). De gedeeltelijke schorsing mag echter niet meer dan 12 maanden over de gehele loopbaan van de werknemer bedragen. Enkel voltijds tewerkgestelde werknemers komen in aanmerking.
Tijdens de verlofperiode ontvangt de mantelzorger een maandelijkse vergoeding van de RVA. Het bedrag en de voorwaarden van de vergoeding zullen worden vastgesteld bij Koninklijk besluit. Voorlopig zijn de regels betreffende het verlof voor medische bijstand nog van toepassing.
3. Ontslagbescherming
De mantelzorger geniet een speciale bescherming tegen ontslag. De beschermingsperiode gaat in op de datum van kennisgeving van het verlof en loopt tot 3 maanden na het einde van het verlof.
Tijdens deze beschermingsperiode kan de mantelzorger niet ontslagen worden, tenzij kan worden aangetoond dat er redenen zijn die geen verband houden met de opname van het verlof of in geval van dringende redenen. Kan dit niet worden aangetoond, dan is de werkgever een schadevergoeding verschuldigd ten belope van 6 maanden loon.
Te onthouden?
Deze wet van 17 mei 2019 voorziet in het recht op een nieuw thematisch verlof voor personen die als "mantelzorgers" worden erkend.
Op dit ogenblik kan dit recht echter nog niet effectief worden uitgeoefend, aangezien het Koninklijk besluit tot vaststelling van de procedure voor de erkenning van het statuut van mantelzorger nog niet is gepubliceerd.
Bron: Wet van 17 mei 2019 tot erkenning van de mantelzorgers, B.S. 2 juli 2019.
