In een poging om langdurig zieken aan het werk te zetten, geeft de regering aan arbeidsongeschikte werknemers de mogelijkheid om via een re-integratie-traject (gedeeltelijk) het werk te hervatten. Werkgevers zullen hierin actief betrokken worden. De eerste re-integratietrajecten kunnen al vanaf 1 januari 2017 opgestart worden. Werkgevers moeten zich hier dus best dringend op voorbereiden.
Twee Koninklijke Besluiten die dit regelen zijn vandaag (24 November 2016) in het Belgisch Staatsblad verschenen: (1) het KB van 28 oktober 2016 tot wijziging van het KB Gezondheidstoezicht van 28 mei 2003 en (2) KB van 8 november 2016 tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit van 3 juli 1996 bij de ZIV-wet.
Deze Koninklijke Besluiten treden in werking op 1 december 2016. Aanvragen van re-integratietrajecten kunnen al worden opgestart door werknemers vanaf 1 januari 2017, ongeacht de datum van aanvang van arbeidsongeschiktheid. Ook werkgevers kunnen een re-integratietraject opstarten, en dit (a) vanaf 1 januari 2017 voor arbeidsongeschiktheden aangevat vanaf 1 januari 2016 en (b) vanaf 1 januari 2018 voor arbeidsongeschiktheden van vóór 1 januari 2016.
Tot op vandaag werden geen bijzondere inspanningen gedaan om werknemers tijdens hun arbeidsongeschiktheid aan te zetten een passende job te zoeken, noch binnen de organisatie van de werkgever, noch daarbuiten. Er is enkel een geheel vrijblijvende mogelijkheid dat werkgever en werknemer overeenkomen om, mits toestemming van de adviserende geneesheer, tijdens de arbeidsongeschiktheid (en met gedeeltelijk verlies van uitkering) het werk progressief (deeltijds) te hervatten indien de gezondheidstoestand dit toelaat. Het volledig vrijblijvend karakter hiervan maakte dat werkgevers en werknemers niet erg geneigd waren hieraan mee te werken.
Dit verandert nu aanzienlijk. De grote lijnen zijn als volgt:
- Een arbeidsongeschikte werknemer krijgt vanaf het begin van de arbeidsongeschiktheid het recht om een re-integratietraject op te starten in zijn onderneming. Ook de werkgever kan het initiatief nemen om een re-integratietraject op te starten, maar dan wel pas ten vroegste vanaf 4 maanden na aanvang van de arbeidsongeschiktheid van de werknemer. Onder sommige voorwaarden kan het verzoek uitgaan van de adviserende geneesheer en zelfs van de behandelende arts met instemming van de werknemer.
- Eens een re-integratietraject is opgestart, zal de arbeidsgeneesheer een gezondheidsbeoordeling maken en een beslissing nemen over de tijdelijke/definitieve arbeidsongeschiktheid van de werknemer en de al dan niet bestaande mogelijkheid om aangepast/ander werk te verrichten. De partijen worden op de hoogte gebracht van de beslissing van de arbeidsgeneesheer.
- Beslist de arbeidsgeneesheer dat aangepast/ander werk mogelijk is, dan is de werkgever opnieuw aan zet: in overleg met werknemer, arbeidsgeneesheer en andere betrokkenen die een invloed kunnen uitoefenen op het slagen van de re-integratie maakt hij een re-integratieplan op. Hij kan evenwel ook beslissen om dat niet te doen als hij oordeelt dat dit technisch of objectief onmogelijk is of dat dit om gegronde redenen niet kan worden geëist.
Het blijft nog wachten op het wetsontwerp dat de arbeidsrechtelijke situatie regelt van de arbeidsongeschikte werknemer tijdens het re-integratietraject. Daarin staat onder meer dat medische overmacht pas kan worden ingeroepen door werkgever en/of werknemer na de beëindiging van het re-integratietraject. Dat ontwerp wordt momenteel besproken in de Kamer.
Werkgevers zullen vanaf 1 januari 2017, dus binnen amper een maand, geconfronteerd worden met aanvragen van re-integratietrajecten. Zij denken dan ook best nu al na over het uitrollen van een transparant re-integratiebeleid. Dit is een goed punt om te agenderen op de volgende vergadering van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.
