Stel je voor ...
Je werkt op de boekhouding van een Zweedse onderneming met activiteiten doorheen de EU. Het is het einde van de maand en je merkt op dat een Portugese distributeur, ondanks verschillende aanmaningen en een ingebrekestelling, een uitstaande factuur nog steeds niet heeft betaald, ook al heeft hij deze niet betwist.
Je zou wel een procedure willen opstarten om de betaling af te dwingen, maar je gaat ervan uit dat die meer zal kosten dan de openstaande factuur.
Tijdens de middagpauze leg je het geval voor aan een collega die op het juridisch departement werkt. Hij verwijst naar zoiets als de Europese betalingsbevelprocedure, en ook naar een Europese procedure voor geringe vorderingen. Het klinkt als muziek in de oren, maar is toch moeilijk te begrijpen voor niet-juristen.
Even verduidelijken.
Als er sprake is van een grensoverschrijdende geldvordering tussen alle EU-lidstaten (met uitzondering van Denemarken), die niet-betwist is, dan biedt de Europese betalingsbevelprocedure een sneller, goedkoper en geharmoniseerd alternatief voor de klassieke nationale procedures.
De procedure loopt als volgt: eerst dien je een standaardformulier in bij de rechter (met uitzondering van Hongarije, waar de notaris bevoegd is). De bevoegde rechtbank wordt bepaald volgens de gebruikelijke regels opgenomen in de Brussel Ibis Verordening. Deze verordening voorziet een algemene bevoegdheidsgrond voor de woonplaats van de verweerder, maar ook in bijzondere en exclusieve bevoegdheidsgronden. Bijvoorbeeld, bij een geldige overeenkomst of algemene voorwaarden met een forumclausule, is de daarin aangewezen rechtbank exclusief bevoegd.
Vervolgens kijkt de rechter op summiere wijze de ontvankelijkheid en gegrondheid van de claim na, zonder kennisgeving aan of oproeping van de schuldenaar. De rechter vaardigt een Europees betalingsbevel (EBB) uit als hij oordeelt dat de vordering ontvankelijk en gegrond is.
Het EBB wordt vervolgens betekend aan de schuldenaar. De rechtbank kan dit zelf doen of vragen aan de eiser om hiervoor te zorgen. Door de betekening krijgt de schuldenaar kennis van het bestaan van de procedure.
Na betekening heeft de schuldenaar de keuze om zijn schuld te betalen of om zich binnen een termijn van 30 dagen schriftelijk te verweren tegen het betalingsbevel. Doet hij dat niet, dan verklaart de rechtbank het betalingsbevel uitvoerbaar. Protesteert de schuldenaar tijdig bij de rechter die het betalingsbevel heeft uitgevaardigd, dan kan de eiser ervoor kiezen om de zaak te verwijzen naar de burgerlijke rechter voor een klassieke procedure of de vordering voort te zetten met de Europese procedure voor geringe vorderingen, als de voorwaarden voor deze laatste verkorte procedure vervuld zijn.
De Europese procedure voor geringe vorderingen is ook een geharmoniseerde procedure. Zij kan worden toegepast voor de beslechting van de meeste burgerlijke- en handelsgeschillen als de waarde van de vordering niet meer bedraagt dan 5.000 euro, exclusief interesten en kosten. Ook betwiste geldvorderingen komen in aanmerking voor deze procedure.
Veronderstel dat de Zweedse onderneming uit ons voorbeeld een vordering heeft van niet meer dan 5.000 euro op haar Portugese distributeur, en dat de distributieovereenkomst een forumclausule bevat ten voordele van de Zweedse rechtbanken, dan kan de Zweedse onderneming eenzijdig een EBB aanvragen voor de Zweedse rechter. Oordeelt deze dat het bevel ontvankelijk en gegrond is, dan wordt het betalingsbevel betekend aan de Portugese distributeur. Deze heeft vervolgens 30 dagen om zich schriftelijk tegen dat bevel te verweren voor de Zweedse rechtbank.
Laat de distributeur na dat tijdig te doen, dan verklaart de rechtbank het bevel uitvoerbaar en kan het ten uitvoer worden gelegd in Portugal. Voert de distributeur wel tijdig verweer, kan de eiser, naast de procedure stoppen, de zaak verderzetten voor de rechter in Zweden, mogelijk door middel van een Europese procedure voor geringe vorderingen.
Concreet.
- Is er sprake van een grensoverschrijdende, niet-betwiste geldvordering, dan kan je gebruik maken van een Europees betalingsbevel. De procedure Europees betalingsbevel is een geharmoniseerde procedure gebaseerd op het gebruik van standaardformulieren.
- Als eerste stap dient de schuldeiser een standaardformulier in bij de bevoegde rechter, die beslist om al dan niet een Europees betalingsbevel uit te vaardigen. Zo ja, heeft de schuldenaar na betekening 30 dagen om zich tegen dat bevel te verweren.
- Bij gebrek aan (tijdig) verweer wordt het betalingsbevel uitvoerbaar en kan de eiser de betaling gerechtelijk afdwingen ten aanzien van de schuldenaar. In geval van tijdig verweer, kan de eiser de zaak verderzetten voor de civiele rechter of door middel van de Europese procedure voor geringe vorderingen, als de vordering een hoofdsom betreft van niet meer dan 5.000 euro.
Meer weten?
- Je kan de geconsolideerde versie van de Verordening tot invoering van het Europees betalingsbevelprocedure, met aangehecht de standaardformulieren, hier raadplegen.
- Je kan de geconsolideerde versie van de Verordening tot vaststelling van een Europese procedure voor geringe vorderingen, met aangehecht de standaardformulieren, hierraadplegen.
