De corona maatregelen verbieden niet-essentiële verplaatsingen naar sommige landen en regio’s in het buitenland. Bij terugkeer uit deze gebieden is een coronatest en quarantaine verplicht. Als telewerk niet mogelijk is moet de werkgever geen loon betalen.
Ook tijdens de huidige coronacrisis kan en mag een werknemer beslissen om op reis te gaan naar het buitenland. Hij moet er dan wel rekening mee houden dat niet-essentiële verplaatsingen zoals toerisme vanuit België omwille van de coronacrisis niet altijd toegelaten zijn.
Op haar site, www.diplomatie.belgium.be, vermeldt de FOD Buitenlandse zaken de landen of regio’s naar waar niet-essentiële reizen:
- toegelaten zijn (groene zone);
- toegelaten zijn onder voorwaarden. Bij terugkeer uit deze landen of regio’s wordt aangeraden om een coronatest te laten uitvoeren en 14 dagen in quarantaine te gaan (oranje zone);
- niet toegelaten zijn (rode zone). Alle landen buiten de EU en de Schengen-zone behoren automatisch tot deze zone. Bij terugkeer uit deze landen of regio’s moet men:
- een Public Health Passenger Locator Form invullen en overmaken aan PLFBelgium@health.fgov.be;
- een coronatest laten uitvoeren;
- 14 dagen in quarantaine gaan.
Vanaf 1 augustus 2020 zal iedereen die terugkomt van een buitenlandse reis het formulier Public Health Passenger Locator Form moeten invullen en dit ongeacht de kleur van de zone van zijn vakantiebestemming. Dit formulier zal elektronisch kunnen ingevuld worden op de website van de FOD Buitenlandse zaken - www.diplomatie.belgium.be - en Dienst Vreemdelingenzaken - www.dofi.ibz.be.
Indien men reist met het vliegtuig, de boot, de trein of de bus dan moet men het elektronisch formulier voorleggen aan de vervoersmaatschappij met wie men reist voor boarding. Indien men het formulier niet elektronisch kan invullen dan moet men een papieren versie invullen en overmaken aan de vervoersmaatschappij.
Indien men met eigen vervoer reist en het verblijf in het buitenland duurde meer dan 48 uur dan zal men voorafgaand aan de terugreis naar België het formulier elektronisch moeten invullen. Indien het formulier niet elektronisch kan ingevuld worden dan moet men een papieren versie invullen en overmaken aan PLFBelgium@health.fgov.be.
Groene zone : Het reizen naar dergelijke zone is toegelaten
Als de werknemer uit een groene zone terugkeert is er geen probleem. Uiteraard dient de werknemer waakzaam te blijven voor eventuele symptomen van coronabesmetting en tijdig naar zijn behandelend geneesheer te stappen.
Oranje zone : Het reizen naar dergelijke zone is toegelaten onder voorwaarden
Keert de werknemer terug uit een oranje zone, dan kan hij beslissen om in quarantaine te gaan.
1. De werknemer gaat in quarantaine
Beslist de werknemer om in quarantaine te gaan, dan:
- moet hij zijn werkgever onmiddellijk verwittigen;
- moet hij zijn werkgever een quarantaine getuigschrift overmaken.
Als de werknemer tijdens de quarantaine telewerk kan verrichten, ontvangt hij zijn loon voor de geleverde arbeidsprestaties. Is telewerk niet mogelijk, dan moet de werkgever hem geen loon betalen maar kan de werkgever hem in tijdelijke werkloosheid overmacht omwille van corona zetten en kan hij tijdens de periode van quarantaine tijdelijke werkloosheidsuitkeringen genieten. Noteer dat de werknemer die in quarantaine gaat niet arbeidsongeschikt is en bijgevolg geen gewaarborgd loon noch ZIV-uitkeringen geniet. Wordt hij daarentegen wel arbeidsongeschikt verklaard, dan zal zijn behandelend geneesheer hem een ziekte-attest afleveren en geniet hij gewaarborgd loon en vervolgens ZIV-uitkeringen.
2. De werknemer gaat niet in quarantaine
Beslist hij om niet in quarantaine te gaan en het werk te hervatten, dan zal zijn werkgever dit moeten toelaten. De werkgever kan zelfs geen medisch attest eisen dat zegt dat hij arbeidsgeschikt is. Hij mag alleen een medisch attest vragen als de werknemer zegt dat hij arbeidsongeschikt is.
Zolang de werknemer geen symptomen van besmetting vertoont, kan de werkgever niets ondernemen en moet hij hem laten werken. Het is pas als de werknemer symptomen vertoont dat de werkgever hem kan vragen om, met het oog op de veiligheid van de andere werknemers, naar huis te gaan om uit te zieken en hem aanraden om zich te laten verzorgen. De werkgever kan, indien hij van oordeel is dat de toestand van de werknemer de risico’s die verbonden zijn aan de werkpost onmiskenbaar verhoogt, contact opnemen met de arbeidsarts, die dan oordeelt of het noodzakelijk is de werknemer aan een gezondheidsbeoordeling bij hem te onderwerpen. De werknemer dient hier dan onverwijld gevolg aan te geven.
Rode zone : Het reizen naar dergelijke zone is niet toegelaten
Als de werknemer terugkeert uit een rode zone dan moet hij in quarantaine gaan.
1. De werknemer gaat in quarantaine
Beslist hij om in quarantaine te gaan dan:
- moet hij zijn werkgever onmiddellijk verwittigen;
- moet hij zijn werkgever een quarantaine getuigschrift overmaken.
Als de werknemer tijdens de quarantaine telewerk kan verrichten ontvangt hij zijn loon voor de geleverde arbeidsprestaties. Is telewerk niet mogelijk dan zou de werkgever hem in principe ook in tijdelijke werkloosheid overmacht omwille van corona kunnen zetten.
Volgens een advies van de FOD WASO zal dit echter niet mogelijk zijn omdat de werknemer bewust is afgereist naar een land of regio dat zich op het ogenblik van zijn vertrek in een rode zone bevond wat niet toegelaten was. Als het land of de regio waar de werknemer zich bevond pas tijdens zijn verlof van een groene in een rode zone werd veranderd, kan de werknemer niets verweten worden vermits hij op ogenblik van vertrek een verbod heeft geschonden. Een werknemer die “foutief heeft gehandeld”, kan zich bijgevolg niet beroepen op overmacht en kan derhalve niet in tijdelijke werkloosheid wegens overmacht geplaatst worden. In dat geval kan de werknemer vragen om deze dagen om te zetten in vakantiedagen of dagen inhaalrust. Is dit niet mogelijk (omdat er geen voldoende rechten meer zijn, dan wel omdat de werkgever niet akkoord gaat), dan zal de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst feitelijk worden geschorst gedurende de periode van quarantaine. Voor die dagen zal de werkgever “toegestane afwezigheid” boeken wat tot gevolg heeft dat de werknemer geen recht heeft op een inkomen voor die dagen.
2. De werknemer gaat niet in quarantaine
Beslist hij om niet in quarantaine te gaan en het werk te hervatten gedurende de periode van quarantaine (wat een schending van de quarantaine verplichting is), dan is de werkgever gerechtigd om hem de toegang tot de arbeidsplaats te ontzeggen. De arbeidsovereenkomst blijft in dat geval geschorst zonder recht op loon en de werkgever zet de werknemer op toegestane afwezigheid zonder loon.
Conclusie
De werkgever moet als een goed huisvader erover waken dat het werk van zijn werknemers wordt verricht in veilige en gezonde omstandigheden en meet in het bijzonder met naleving van de sanitaire maatregelen zoals vermeld in de generieke gids covid-19. Het kan als werkgever dus belangrijk zijn om te weten wat de reisbestemming van zijn werknemer is. De werkgever kan dit aan de werknemer vragen maar de werknemer is niet verplicht om dit mee te delen.
De werkgever kan anderzijds via een mededeling aan het personeel de werknemers wijzen op het verbod om op vakantie te gaan naar landen of regio’s die zich in een rode zone bevinden en de gevolgen ervan bij terugkeer alsmede de voorwaarden ingeval van reizen naar landen of regio’s die zich in een oranje zone bevinden. Tegelijk kan hij de werknemers vragen dat zij bij hun terugkeer de correcte informatie geven over hun reisbestemming zodat de werkgever de nodige schikkingen kan treffen op het vlak van werkorganisatie na hun vakantie (telewerk, werken in een aparte ruimtes, al dan niet verplichte quarantaine, akkoord rond het verder opnemen van vakantie- of inhaalrustdagen, …).
Frank Verbruggen - Legal manager
